 | Cẩm nang dịch thuật
Dịch truyện – mỗi người đến với công việc này vì những lí do riêng : yêu
thích, muốn trau dồi vốn tiếng, giết thời gian, kiếm rep, hay chỉ đơn
thuần là muốn giúp đỡ các bạn khác khi cũng tìm đến vns… tóm lại, đều
xuất phát từ mong muốn của bản thân. Tuy nhiên, muốn là một chuyện, còn
làm được lại là chuyện khác. Bạn e ngại khả năng dịch thuật của mình
không đủ tốt ? Bạn chưa có nhiều kinh nghiệm trong dịch thuật ? Bạn vẫn
băn khoăn chưa hiểu rõ về công việc này ? Bạn sợ không theo kịp tiến độ
các nhóm ? Bạn không thể tham gia dịch bộ truyện yêu thích vì không đáp
ứng đủ yêu cầu của nhóm dịch ? Hay chỉ đơn giản là bạn chưa đủ hài lòng
với những bản dịch của mình và mong muốn nâng cao hơn nữa để có thể dịch
bộ truyện mình yêu thích tốt hơn, khiến nó được yêu thích hơn và khiến
chính bạn tự hào ?
Ở đây tập hợp những lời khuyên, kinh nghiệm và bí quyết dịch của các
translators tài năng và giàu kinh nghiệm của vnsharing. Hãy đọc kĩ và áp
dụng thử xem.
Thứ nhất : Thái độ làm việc
Bạn phải xác định được mục đích và khả năng theo đuổi công việc này của
mình. Thái độ khi làm việc bao giờ cũng ảnh hưởng đến kết quả của công
việc. Vậy điều đầu tiên bạn cần đảm bảo khi dịch truyện chính là một sự
nghiêm túc nhất định. Ai cũng có cuộc sống riêng ngoài đời cả, và tất cả
đều chỉ dành ra một góc nhỏ nào đó trong cuộc đời mình cho việc dịch
thuật này mà thôi, không ai toàn tâm toàn ý cho nó được cả. Do đó, cũng
không ai đòi hỏi ở bạn sự hoàn hảo. Mà điều quan trọng, là bạn sẽ cố
gắng hết khả năng có thể.
Hãy tìm niềm vui trong công việc này. Đừng coi nó là nặng nề. Đến với
dịch truyện, tức là bạn đến với cơ hội trao đổi và kết bạn với các thành
viên khác của box Truyện dịch. Hãy năng trao đổi kinh nghiệm, hiểu biết
và bí quyết dịch với các thành viên khác, bạn sẽ thấy hứng thú hơn và
đồng thời nâng cao được khả năng của bản thân.
Cũng đừng quên mối quan hệ của translator và Pr. Các Pr đều đã làm việc
nhiều hơn bạn, giàu kinh nghiệm hơn và hẳn là cũng giỏi hơn. Hãy chú ý
nhận xét của Pr, kiểm tra lại các lỗi mà Pr đã sửa cho bạn. Đừng ngại
hỏi họ khi không hiểu. Pr chính là người thầy tốt nhất cho translator.
Đừng sợ bất kì Pr nào bạn có cảm giác là khó tính hay kiêu ngạo cả,
chẳng ai làm lơ hay nổi cáu đâu, nếu bạn hỏi với một thái độ nghiêm túc
và tôn trọng họ. Và nhớ đừng nản nếu bản dịch của bạn bị Pr trả lại hoặc
sửa chữa quá nhiều, ồ ai chẳng có lúc. Và nếu bạn thấy là Pr sai cũng
đừng ngại hỏi lại họ nhé, nhẹ nhàng thôi, để họ thấy bạn có tinh thần
hợp tác. Một bản dịch hoàn chỉnh là sự kết hợp của cả trans và pr mà,
nếu cả hai cùng lắng nghe ý kiến của nhau và thảo luận những chỗ khó hay
bất đồng, nhất định bản dịch cuối cùng sẽ khiến bạn hài lòng !
Chú ý khác nữa : đừng ỷ lại vào Pr. Lỗi sai chính tả, sai ngữ nghĩa, bạn
phải tự mình sửa chữa. Công việc của Pr chỉ là check lại bản dịch cho
bạn, và sửa hoặc thêm vào những chỗ khó mà bạn không thể làm được. Với
ai tỉ mỉ và kiên nhẫn, có thể họ sẽ sửa lại cho bạn nếu những lỗi sai
nhỏ không quá nhiều. Nhưng nếu bạn nghĩ rằng dịch sao cũng được và pr sẽ
sửa hết, thì bạn đã nhầm. Bởi nếu vậy có khác nào Pr phải đi dịch ? Pr
không phải là người chạy theo viết lại các câu dịch cho bạn, hãy nhớ thế
!
Trở lại với sự nghiêm túc của công việc, hãy chắc chắn là bản dịch mà
bạn giao vào tay Pr (hoặc leader) phải khiến chính bạn hài lòng trước
đã, hoặc ít nhất là không thể chỉnh sửa thêm được (theo trình độ hiện
thời của bạn). Bởi nếu chính bạn còn thấy công việc của mình tệ, ai có
thể hài lòng hay yêu thích nó ? Cũng chú ý hoàn thành đúng tiến độ công
việc được giao (hoặc tự nhận). Bởi năng suất làm việc của bạn ảnh hưởng
tới cả nhóm mà. Và cũng sẽ thật đáng tiếc nếu một bộ truyện hay lại phải
chờ đợi quá lâu, khiến người đọc mệt mỏi và hết hứng thú. Và khi mà bạn
không thể tiếp tục công việc được nữa (hoặc phải tạm ngưng), hãy thông
báo cho leader sớm nhất có thể, tốt nhất là trước khi bạn ngưng khoảng 1
tuần – 1 tháng, và chú ý hoàn thành hết công việc của mình trước khi
ngưng nhé. Nếu không, bạn sẽ gây ảnh hưởng tới kế hoạch làm việc của
nhóm và làm mất uy tín của mình với các nhóm dịch đấy.
Thứ hai : Bí quyết dịch thuật
Chà, hãy tin rằng không phải ai cũng có đủ vốn tiếng để hiểu hết tất cả
các lời thoại, lời dẫn và chuyển ngữ suôn sẻ về tiếng Việt. Vì thế, đừng
ngại tìm tòi, tra cứu hay học hỏi từ những người khác. Ai cũng có lúc
bí như nhau thôi, vì thế việc trao đổi này sẽ đem lợi cho cả hai phía.
Nào, phòng Hỗ trợ dịch thuật đang sẵn sàng trả lời câu hỏi của bạn đấy.
Khi dịch, hãy chú ý các yêu cầu cơ bản của việc dịch :
- Dịch đúng bối cảnh
- Sử dụng đúng nhân xưng
- Dịch đúng nghĩa
- Dịch đúng ngữ cảnh
- Đúng tính cách nhân vật
- Câu dịch xuôi, gần gũi trong tiếng Việt
- Đủ ngắn gọn để đưa được câu thoại vào bóng thoại.
Chà, nhiều yêu cầu quá ! Chẳng ai mới làm mà thực hiện đủ hết đâu ! Nếu
bạn là người mới, hãy cố gắng đảm bảo đúng nghĩa và cách xưng hô. Những
điều còn lại, kinh nghiệm sẽ dạy cho bạn cách làm. Và khi đó, hãy tiến
hành dịch theo đúng thứ tự của 7 yêu cầu nêu trên nhé 
Nào, bắt đầu từ câu dịch thô nhé ! Rồi áp dụng dần từng yêu cầu vào câu
dịch đó, biến nó trở nên hay hơn. Tin tôi đi, câu dịch càng đảm bảo được
nhiều yêu cầu như trên, sẽ càng hay !
Chà, vậy vấn đề đặt ra ở đây là : thế nào mới là đúng và hay nhất ? Lời
khuyên dành cho bạn là hãy đọc qua 1 lượt bộ manga bạn muốn dịch trước
khi thực sự bắt tay vào dịch nó. Một lời khuyên quá cũ ? Không bao giờ
là thừa ! Việc đọc trước này cho phép bạn hiểu sâu hơn về bộ truyện, nắm
được bối cảnh và không khí chung của truyện và mối quan hệ của các nhân
vật. Ngôn ngữ dịch cũng thay đổi theo từng thể loại nữa mà. Hãy chú ý
nhé ! Và nếu bạn dịch series dài tập (vài trăm chap chẳng hạn ?), bạn lo
là không thể đọc hết chừng ấy trước khi dịch ? À, không cần mất công
thế đâu, chỉ cần đọc 1-2 vol là đủ để trả lời các câu hỏi cơ bản rồi :
Bộ truyện nói về điều gì ? Bối cảnh và không gian ra sao ? Thể loại
truyện thế nào ? Không khí chung của truyện ra sao ? Mối quan hệ của các
nhân vật ? Tính cách của họ ?
Nào, sau khi đã xong vấn đề quan trọng này, ta bắt đầu dịch thôi ! Hãy
nghĩ ra càng nhiều khả năng có thể càng tốt nhé ! Với mỗi câu, bạn có
thể dịch ra với những cách nào ? như thế nào ? Và cuối cùng bạn chỉ cần
chọn ra câu mà bạn cho là phù hợp nhất và hay nhất trong số đó. Đừng sợ
mất thời gian hay phiền nhiễu, bởi khi đã quen rồi, nó sẽ trở thành phản
xạ, và thậm chí với kinh nghiệm tích lũy dần theo thời gian, chỉ cần
nhìn vào một câu là bạn có thể bật ra ngay câu dịch tốt nhất. Nhưng đừng
vội nhé, việc tích lũy này không nhanh đâu, cứ bắt đầu với những bước
cơ bản đã.
Hãy chú ý các cấu trúc câu, động từ và thành ngữ. Tra từ điển không đem
lại kết quả mấy đâu. Những thứ này đòi hỏi bạn phải học và ghi nhớ kỹ.
Nếu có thể, hãy làm 1 ghi nhớ nhỏ, lưu lại những cấu trúc khó, những
thành ngữ thông dụng mà bạn gặp trong quá trình dịch.
Ladykill_vn, leader nhóm [V-Sky] thì khuyên
rằng bạn hãy thử dịch lại 1 chap truyện nào đó mà bạn biết chắc rằng đã
có bản dịch chuẩn trong tiếng Việt, sau đó đem so sánh lại 2 bản dịch,
bạn có thể rút ra nhiều điều đấy
Cuối cùng, nếu sau khi đọc cẩm nang này mà bạn vẫn thấy chưa ổn ? Bạn
không thể tự mình áp dụng hết ? Bạn muốn nâng cao khả năng dịch thuật
của mình nhanh hơn và tốt hơn ? hãy thử tham gia vào một khóa huấn luyện xem sao ?
nguồn : vnsharing | |
lượt truy cập [Từ 21/05/11] 
24/7/2010, 5:06 pm
